ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΘΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Υποστηρίζει η Ευρωβουλευτής Άννα Καραμάνου

 

συνέντευξη της Άννας ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ στο Χρήστο Μουσουλιώτη
Σάββατο 20- Κυριακή 21 Απριλίου 2002

 

Η βία σε βάρος των γυναικών, δεν είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται μόνο σε τριτοκοσμικά κράτη, στη Μέση Ανατολή ή στο Αφγανιστάν. Κυριαρχεί στην καθημερινή ζωή των πολιτισμένων κρατών και εκφράζεται με αμέτρητους τρόπους. Στην Ελλάδα επικρατεί ένα ιδιότυπο καθεστώς πατριαρχικής βίας, που σχηματοποιείται, εκτός από την οικογενειακή βία, και με την κυριαρχία των ανδρών στα κέντρα των αποφάσεων.

Η ύπαρξη αυτής της βίας οφείλεται στην καταλυτική κυριαρχία των ανδρών στους χώρους διαμόρφωσης και λήψης αποφάσεων και μόνο η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε αυτούς, δίνει ελπίδες για αλλαγή του κόσμου προς το καλύτερο, τονίζει η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Άννα Καραμάνου.

Σχετικά με το τι μπορεί να κάνει η Ευρώπη γι' αυτή τη βία, η κ. Καραμάνου, σαν πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σημειώνει ότι η ΕΕ έχει ψηφίσει ένα κείμενο κατά των φονταμενταλιστών κάθε μορφής, "που έχει ταρακουνήσει". Γι' αυτό το κείμενο δηλώνει ότι έχει πάρει "επιστολές διαμαρτυρίας από πολλά μέρη του πλανήτη, όπου οι σκληροπυρηνικοί, όχι μόνο δεν ζητάνε συγνώμη για τα εγκλήματά τους, αλλά απαιτούν να τα επαναλαμβάνουν, στο όνομα δήθεν κάποιας θρησκείας ή κάποιας παράδοσης".

"Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλο θέμα βίας σε βάρος των γυναικών", τονίζει, "και είναι προς τιμήν της ισπανικής προεδρίας, η οποία το έφερε στην επιφάνεια. Έγινε μεγάλη σύσκεψη για αυτό το θέμα και η ισπανική προεδρία ανέδειξε τρεις μορφές βίας. Την ενδοοικογενειακή, τη σεξουαλική και τη βία στο χώρο της εργασίας - και ήδη ξεκινά μια διαδικασία για να βρεθούν λύσεις", αναφέρει.

Για το πώς θα γίνει αυτό, η κ. Καραμάνου διευκρινίζει ότι θα ξεκινήσει "με την επεξεργασία μιας οδηγίας και οδηγία σημαίνει κοινοτική νομοθεσία, για την αναθεώρηση προς το καλύτερο, μιας νομοθεσίας που αφορά την ίση μεταχείριση των φύλων".

"Σημειώνω", τονίζει η κ. Καραμάνου, "ότι στην ΕΕ υπάρχει σοβαρή πολιτική για την ισότητα των φύλων και μάλιστα τελευταία αυτή η πολιτική θα ενσωματωθεί σε όλες τις νομοθετικές πράξεις.

Δυστυχώς - συνεχίζει - σε χώρες όπως η Ελλάδα, το ζήτημα της ισότητας προχωρά με πολύ αργούς ρυθμούς και αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά από την πολύ μικρή συμμετοχή των γυναικών στους δημοκρατικούς θεσμούς και τα κέντρα λήψης των αποφάσεων".

Της ζητάμε να γίνει συγκεκριμένη και οι αριθμοί που παραθέτει είναι χαρακτηριστικοί. "Η Ελλάδα, - λέει - δεν είναι μόνο η τελευταία χώρα στην ΕΕ ως προς τη συμμετοχή των γυναικών στους δημοκρατικούς θεσμούς, και την εκπροσώπησή τους. Είναι και από τις χειρότερες του πλανήτη. Είναι 66η στην κατάταξη του ΟΗΕ.

Δείτε το και στην κυβέρνηση. Έχουμε συμμετοχή μόνο τριών γυναικών μεταξύ των 48 μελών που απαρτίζουν το κυβερνητικό σχήμα. Είναι περίεργο, αλλά κάτι καλύτερο ισχύει στο Αφγανιστάν. Εκεί έχουν 3 γυναίκες σε 30μελές υπουργικό συμβούλιο.

Στο Κοινοβούλιο - συνεχίζει - έχουμε 26 γυναίκες βουλευτές σε σύνολο 300, δηλαδή κάτω από το 10% η εκπροσώπηση".

"Τι μπορούμε να πούμε για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις - ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ ή και τον ΣΕΒ ακόμα;", ρωτά. "Οι κύριοι αυτοί που κάθονται γύρω από τα τραπέζια των διαπραγματεύσεων για την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος. Ούτε μια γυναίκα δεν υπάρχει εκεί".

"Αυτοί οι κύριοι υποτίθεται ότι υπερασπίζονται τα δικαιώματα των γυναικών, και δεν μπορώ να σκεφτώ πώς είναι δυνατό να αποφασίζουν για το μισό του πληθυσμού, χωρίς να υπάρχει ούτε μια γυναίκα εκπρόσωπος στα εκτελεστικά τους όργανα", σημειώνει.

"Υπάρχει λοιπόν εδώ μια ιδιότυπη σκληρή, βαλκανική πατριαρχία. Είναι γεγονός ότι αυτός ο διαχωρισμός έχει ως βάση του μια υποβόσκουσα βία. Βλέπουμε και τη βία στη πολιτική. Υπάρχει μια ανικανότητα επίλυσης των διαφορών με ειρηνικά μέσα. Δείτε τι γίνεται εδώ και δεκαετίες στη Μέση Ανατολή.

Αναρωτιέμαι - προσθέτει - για ποιον πολιτισμό μιλάμε όταν δεν είμαστε σε θέση να λύσουμε τις όποιες διαφορές μας μέσα από διάλογο και μέσα από αμοιβαίες υποχωρήσεις".

Αναφορικά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η κ. Καραμάνου εξηγεί ότι εκεί υπάρχουν "40 γυναίκες σε σύνολο 215 και μόνο το ΠΑΣΟΚ έχει τρεις γυναίκες στους εννιά ευρωβουλευτές που έχει στη δύναμή τους. Η ΝΔ έχει μια γυναίκα στους εννιά ευρωβουλευτές και τα άλλα κόμματα καμία".

ΓΥΝΑΙΚΕΣ = ΑΝΘΡΩΠΟΜΗΧΑΝΕΣ

Και τα ντοκουμέντα από την κ. Καραμάνου συνεχίζονται. "Στην Ελλάδα μόλις φέτος κλείσαμε 50 χρόνια, από τότε που οι άνδρες αποφάσισαν ότι είμαστε άνθρωποι με μυαλό και δικαιώματα και μας έδωσαν το δικαίωμα ψήφου", υπενθυμίζει.

"Αυτό έγινε το 1952. Τότε μας έδωσαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Πριν από αυτή την ημερομηνία, κατά την ανδρική αντίληψη, είμαστε χωρίς σκέψη και κριτική, κάτι σαν ανθρωπομηχανές και προσέξτε, θεωρούσαν ότι δεν είμαστε πολίτες αυτής της χώρας. Αυτό σημαίνει - εκτός των άλλων - και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων. Ένα τέτοιο ρίξιμο των γυναικών στο περιθώριο δείχνει ότι οι γυναίκες έχουν μια βαριά κληρονομιά αποκλεισμού", καταλήγει.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΛΛΟΥ

Τη ρωτάμε τι γίνεται αλλού. "Η Δύση είναι για τις γυναίκες παράδεισος" δηλώνει. Και αυτό επειδή για τις γυναίκες στις άλλες περιοχές τα πράγματα είναι τραγικά.

Για παράδειγμα στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες πέρα από όλα τα άλλα που υποφέρουν, δεν έχουν ούτε δικαίωμα ψήφου".

"Και πως γίνεται οι ΗΠΑ, όσο και η Ευρώπη να έχουν τόσο καλή σχέση με αυτό το καθεστώς;", ρωτάμε την πρόεδρο της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών του Ε.Κ

"Είναι δεδομένο ότι οι οικονομικές σχέσεις επηρεάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα", σημειώνει. "Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρούν φιλικές σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, παρά τα όποια γίνονται εκεί. Παρά το γεγονός ότι επανειλημμένα έχουμε ψηφίσει και επιμένουμε σε αυτό, ότι στις όποιες συνεργασίες η ΕΕ θα πρέπει να βάζει ρήτρες. Δηλαδή, ότι δεν θα πρέπει να έχει συναλλαγές που δεν θα σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, είναι τόσες πολλές οι παραβιάσεις που αν εφαρμόζονταν αυτές οι ρήτρες θα περιόριζαν πολύ τις εμπορικές σχέσεις της ΕΕ με τον άλλο κόσμο".

Η ΚΟΣΜΟΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ

Στην πορεία της συζήτησης "εξομολογείται" την κοσμοθεωρία της. "Εμένα το πιστεύω μου - και για αυτό παλεύω για τα δικαιώματα των γυναικών", τονίζει, "είναι ότι εάν ισορροπούσε η κατάσταση, εάν δηλαδή η ισορροπία των δύο φύλων που υπάρχει στη φύση μεταφερόταν στην πολιτική και στα κέντρα των αποφάσεων, τότε τα πράγματα θα ήταν αλλιώς. Για παράδειγμα 50% γυναίκες - 50% άνδρες. Ή έστω 40% γυναίκες και 60% άνδρες, αλλά όχι παρακάτω. Τότε οι αποφάσεις που θα λαμβάνονταν, θα αντιπροσώπευαν τις αντιλήψεις, τις ιδέες και τα συστήματα αξιών και των δύο φύλων. Τότε θα είχαμε μια πιο ισορροπημένη πολιτική, καλύτερες αποφάσεις και κυρίως ειρήνη στον κόσμο.

Πιστεύω ότι η βία στον πλανήτη, και οτιδήποτε αυτή η λέξη κλείνει μέσα της, όπως και οι τεράστιες οικονομικές διαφορές, οφείλεται στη διακυβέρνηση των λαών, μόνο από το ένα φύλο.

Μέσα από τις εφαρμογές αυτής της κυριαρχίας των ανδρών στην πολιτική, εκφράζεται η αντρική επιθετικότητα, η αντρική λογική και οι αντρικές προτεραιότητες. Είναι πασιφανές ότι οι γυναίκες δεν συμμετέχουν στις αποφάσεις, όπως δεν συμμετέχουν και σε οποιαδήποτε ειρηνευτική διαπραγμάτευση".

Ο ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΑΠΕΤΥΧΕ

Δεν φοβάστε κάποιος να βρεθεί να πει ότι η κ. Καραμάνου καταργεί όλες τις οικονομικές θεωρίες; Τη ρωτάμε.

"Εγώ δεν δέχομαι ότι τα πάντα ερμηνεύονται στον πλανήτη με βάση την οικονομία. Ο μαρξισμός απέτυχε παταγωδώς να το κάνει αυτό. Για παράδειγμα, η εφαρμοσμένη μορφή του, ούτε καν αντιλήφθηκε τη διάσταση της βίας έτσι όπως αυτή διαπερνά σε βάθος τη ζωή των γυναικών, αλλά και την πολιτική σκηνή".

ΚΑΙΝΕ ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

"Η έκθεση "Γυναίκες και Φονταμενταλισμός" είναι μια από τις καλύτερες εκθέσεις που έχουν ψηφιστεί από τον Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο", υπογραμμίζει.

"Θεωρώ ότι στέλνει ένα πολύ ηχηρό μήνυμα βοήθειας προς τις γυναίκες όλου του κόσμου που υποφέρουν κάτω από φονταμενταλιστικά καθεστώτα, στο όνομα μιας δήθεν παράδοσης και μιας δήθεν θρησκείας".

"Παρά την αναμφισβήτητη πρόοδο που έχει συντελεσθεί τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν ακόμα περιοχές του πλανήτη, όπου οι γυναίκες δεν έχουν κανένα απολύτως δικαίωμα. Υπάρχουν περιοχές στην Ινδία όπου οι γυναίκες καίγονται ζωντανές μετά το θάνατο του συζύγου και θάβονται μαζί με το σύζυγο, παρόλο που επισήμως έχει καταργηθεί αυτή η πρακτική. Όμως υπάρχουν ασφαλείς πληροφορίες ότι ακόμα εφαρμόζεται αυτή η αποτρόπαια τακτική", δηλώνει με εμφανή τη δυσαρέσκεια στο πρόσωπό της.

"Παντού, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, υπάρχουν παραβιάσεις και καταστρατηγήσεις των δικαιωμάτων των γυναικών. Υπολογίζεται ότι περίπου 130 εκατομμύρια γυναίκες έχουν ακρωτηριαστεί σεξουαλικά, σύμφωνα με το "έθιμο και την παράδοση", κυρίως στις μουσουλμανικές κοινωνίες και μέσω των μεταναστευτικών ρευμάτων, υποθέτω, ότι αυτή η φριχτή πρακτική, έχει έρθει και στην Ευρώπη. Και αυτό το λέω - συνεχίζει - με βάση των πρόσφατη ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου της Βρετανίας, που ανέφερε ότι 3.000 περίπου τέτοιες επεμβάσεις γίνονται κάθε χρόνο".

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΧΡΗΣΗΣ

"Όλα αυτά - υποστηρίζει η κ. Καραμάνου - δείχνουν ότι η γυναίκα αντιμετωπίζεται όχι ως άνθρωπος, αλλά ως εργαλείο χρήσης, ως αναπαραγωγική μηχανή, χωρίς κανένα δικαίωμα. Το πρόσφατο ψήφισμα της ΕΕ για τις γυναίκες και τον φονταμενταλισμό είναι ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια των γυναικών. Δεν έχει ισχύ νόμου", διευκρινίζει, "εκφράζει ωστόσο την άποψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου".

Το Ε.Κ. έχει κύρος και τα κείμενά του τα υπολογίζουν σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Αυτό φαίνεται πολλές φορές και από τις αντιδράσεις που έχουμε σε διάφορα ψηφίσματα. Θυμάμαι παλαιότερα, όταν είχα προωθήσει ένα ψήφισμα εναντίον των δημοσίων εκτελέσεων στη Σαουδική Αραβία και στις χώρες του Κόλπου και έλαβα ένα πακέτο με πολλά δημοσιεύματα εναντίον μου, από το διεθνή τύπου", καταλήγει.