Ανησυχούμε για έξαρση του ρατσισμού
του Αλέξη Αδάμ	30. 09. 2001

Η συνέντευξη που ακολουθεί έγινε τηλεφωνικά, εξαιτίας της απόστασης. Η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Άννα Καραμάνου βρισκόταν στη Μυτιλήνη. Τώρα, πώς γίνεται να είσαι στο Βόρειο Αιγαίο, σε ένα καταπληκτικό νησί, και να δίνει πολιτικές συνεντεύξεις... Πάντως, η Άννα Καραμάνου, άνθρωπος της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας στην Ευρώπη, μιλά και για το τρομοκρατικό χτύπημα στις ΗΠΑ και για την απάντηση των Αμερικανών, και με το ζόρι - σας το ομολογώ - για το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

ü Πώς σχολιάζετε όλη αυτή την πολεμική φιλολογία των τελευταίων ημερών;

Έχει κλονιστεί το αίσθημα ασφαλείας των πολιτών. Αυτό που συνέβη στις ΗΠΑ είναι φοβερό. Τίποτα πιο δεν θα είναι όπως πριν. Είναι φυσικό οι ΗΠΑ να αισθάνονται την ανάγκη να ανταποδώσουν το χτύπημα, αλλά είναι παρήγορο το γεγονός ότι είναι πάρα πολύ προσεκτικές στις κινήσεις τους. Επίσης, όλος ο κόσμος και όλη η Ευρώπη εξέφρασαν την αμέριστη συμπαράσταση και την αλληλεγγύη προς τις ΗΠΑ, αλλά επίσης και όλες οι πλευρές εξέφρασαν την ευχή να μην υπάρξουν άλλα αθώα θύματα στο όνομα της αντεκδίκησης. Μέχρι στιγμής, βλέπουμε ότι οι κινήσεις των ΗΠΑ είναι πάρα πολύ προσεκτικές και πως διαμορφώνεται μια παγκόσμια συμμαχία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η τρομοκρατία, με τα νέα χαρακτηριστικά που παρουσιάζει, χρειάζεται μια διεθνή συνεργασία σε πολλά επίπεδα.

ü Εδώ τίθεται ένα θέμα. Κατά πόσο αυτή η διεθνής συνεργασία μπορεί να παραβιάσει τα ατομικά δικαιώματα;

Είναι γεγονός ότι εκφράζονται τέτοιοι φόβοι και ελπίζω να μη προκληθούν καταστάσεις που να θέτουν σε αμφισβήτηση τις δημοκρατικές κατακτήσεις, τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ατομικά δικαιώματα. Από την άλλη πλευρά, η τρομοκρατία είναι εκείνη που στην πράξη υπονομεύει, καταπατά και αμφισβητεί τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα δίλημμα. Διότι βεβαίως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας θα ενισχύσει τα αστυνομικά μέτρα και αυτό δικαιολογημένα προκαλεί φόβους μήπως τυχόν υπάρξουν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μήπως δηλαδή, στην προσπάθεια καταπολέμησης της τρομοκρατίας, υπάρξουν άδικες συλλήψεις, κρατήσεις πολιτών ή έλεγχοι και παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής. Αυτοί είναι υπαρκτοί φόβοι, αλλά νομίζω ότι είμαστε σε θέση, μέσω της καλής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών, να περιφρουρήσουμε αυτές τις κατακτήσεις.

ü Μπορούμε να μιλάμε για μια υπερενίσχυση την ΗΠΑ σε παγκόσμια κλίμακα;

Αυτή η ηγεμονία, ούτως ή αλλιώς, υπήρχε. Και, όπως είναι φυσικό - μετά το καίριο πλήγμα που δέχτηκαν οι Αμερικανοί και αφού αμφισβητήθηκε ακόμα και η ικανότητα των μυστικών τους υπηρεσιών - να επιδιώκουν να ανακτήσουν το κύρος τους. Από την άλλη, όμως, πιστεύω ότι περισσότερο τους ενδιαφέρει να έχουν μια συναίνεση. Να υπάρξει ένα κλίμα συναίνεσης σε οποιεσδήποτε πρωτοβουλίες αναλάβουν, γιατί γνωρίζουν ότι, έτσι και διαταραχτεί αυτό το κλίμα, θα είναι ένα ακόμα μεγαλύτερο πλήγμα εις βάρος του κύρους και της πρωτοκαθεδρίας.

ü Πού οφείλεται αυτή η καθυστερημένη αντίδραση των ΗΠΑ;

Επικρατεί η λογική. Παρόλο που στην αρχή είχαμε πολεμικές ιαχές, ακολούθησε η σύνεση. Αυτό είναι θετικό, γιατί δείχνουν ότι καταλαβαίνουν πως δεν είναι φυσικό να επιχειρήσουν "τυφλά" χτυπήματα επί δικαίων και αδίκων. Απαξάπαντος δήλωσαν την αλληλεγγύη τους, αλλά τάχθηκαν και εναντίον ενός "τυφλού" χτυπήματος που θα οδηγούσε σε σύγκρουση πολιτισμών. Και αυτό, εκ των πραγμάτων, φαίνεται οι Αμερικανοί να το έχουν σεβαστεί και είναι συνετοί. Γίνονται κάποιοι καλοί συσχετισμοί που πρέπει να έχουν κάποιο αποτέλεσμα, γιατί, έτσι και συμβεί το αντίθετο, θα τρωθεί το κύρος τους.

ü Στην Ευρώπη μπορούμε να μιλάμε για αναβίωση του ρατσισμού;

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είχαμε μια έξαρση φαινομένων ρατσισμού και ξενοφοβίας. Σήμερα υπάρχει ο φόβος ότι τα φαινόμενα αυτά θα ενταθούν και θα επικεντρωθούν κυρίως στους μουσουλμανικούς και τους αραβικούς πληθυσμούς. Ήδη είχαμε την εκδήλωση τέτοιων φαινομένων και πρόσφατα, στη Μεγάλη Βρετανία, με τον ξυλοδαρμό και το θάνατο ενός μουσουλμάνου ταξιτζή. Αυτό είναι ανησυχητικό, γιατί στην Ε.Ε. κατοικούν 17-20 εκατ. μουσουλμάνοι. Βέβαια, στην Ε.Ε. υπάρχει θρησκευτική ελευθερία, εκ των ων ουκ άνευ. Υπάρχουν πολιτιστικά κέντρα, τζαμιά, τα παιδιά πηγαίνουν σε σχολεία.

ü Πόσο μπορεί να επηρεάσει την Ελλάδα μια απάντηση των Αμερικανών στο Αφγανιστάν;

Αν το χτύπημα αυτό έχει ως στόχο την εξάρθρωση των τρομοκρατικών δικτύων του Λάντεν, αυτό γιατί να επηρεάσει την Ελλάδα; Θα είναι προς όφελός μας. Κοιτάξτε, είμαστε πολύ πιο κοντά στη Μέση Ανατολή από άλλη χώρα της Ε.Ε., αλλά το γεγονός ότι είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. δεν πρέπει να μας κάνει να νιώθουμε ανασφαλείς.

Βεβαίως, εμείς εδώ είχαμε παραδοσιακά καλούς δεσμούς με τον αραβικό κόσμο. Αλλά όχι μόνο η χώρα μας - και η Ε.Ε. Από την πρώτη στιγμή όλοι είπαμε ότι δεν επιθυμούμε ρήξη με το μουσουλμανικό και τον αραβικό κόσμο. Βλέπετε ότι οι Παλαιστίνιοι προσέφυγαν στην Ευρώπη για την επίλυση του προβλήματός τους, αλλά, δυστυχώς, αυτό το θέμα το ανέλαβαν οι Αμερικανοί.

ü Και μέσα σε όλα αυτά έχουμε και το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

Θα είναι ένα Συνέδριο προβληματισμού πάνω στα σύγχρονα προβλήματα, πάνω στην επικαιρότητα. Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι και ο Σημίτης θα βγει ενισχυμένος και το Κίνημα πιο δυνατό. Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα μεγάλο κόμμα, με διαπάλη αλλά και σύνθεση των ιδεών. Υπάρχουν ελευθερία, δημοκρατία και σεβασμός στη διαφορετική άποψη.

ü Μιλώντας με στελέχη του κόμματός σας, χαρακτήρισαν το Συνέδριο σαν τσάι μεταξύ φίλων.

ü

Και είναι άσχημο αυτό; Η πραγματικότητα είναι διαφορετική από αυτή που παρουσιάζουν πολλά Μέσα που μιλούν για αγεφύρωτα χάσματα.

ü Εννοείτε ότι έχουν γεφυρωθεί τα χάσματα αυτά;

Δεν υπήρχαν ποτέ χάσματα. Στο ΠΑΣΟΚ λειτουργούν οι εσωκομματικές διαδικασίες και, όπου λειτουργεί η δημοκρατία, τα προβλήματα λύνονται.