Προς:

κο Πέτρο Ευθυμίου
Υπουργόν Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων

Θέμα : Εισαγωγή της εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα στο σχολικό πρόγραμμα

Αθήνα, 24 Nοεμβρίου 2003

 

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

 

Προ ολίγων ημερών, στις 10 Νοεμβρίου, πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία μου, ανοικτή, δημόσια συζήτηση με θέμα την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη συζήτηση αυτή -την πρώτη δημόσια συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αμέσως μετά τη δημοσίευση της έρευνας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών-, πήραν μέρος ως ομιλητές οι κ.κ. Μαριέττα Γιαννάκου, μέλος της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης για τη Συνταγματική Συνθήκη της Ε.Ε., Ρόμπερτ Γουάιτ, αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γιώργος Καμίνης, Συνήγορος του Πολίτη και Λίνος Αλέξανδρος Σισιλιάνος, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δικτύου Εμπειρογνωμόνων της Ε.Ε. για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Παράλληλα, υπήρξε σημαντική εκπροσώπηση κοινωνικών φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων.

 

Μεταξύ άλλων παρατηρήθηκε πως στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι το κράτος που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά οι δημιουργούμενες εκάστοτε περιστασιακές πλειοψηφίες. Γι αυτό, κοινό τόπο για όλους τους ομιλητές αποτέλεσε η ανάγκη για την απόκτηση παιδείας σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα από την παιδική ηλικία. Για την επίτευξη του στόχου αυτού προτάθηκε η εισαγωγή σχετικού μαθήματος στα σχολεία.

 

Λίγες μέρες αργότερα, έλαβα ένα σχετικό έγγραφο εργασίας του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών με θέμα «Εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα-Σχεδιασμός εκπαιδευτικών δράσεων για παιδιά προσχολικής ηλικίας» της κας Χριστίνας Βαρουξή. Από το κείμενο αυτό, φαίνεται πως η εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν αποτελεί απλώς απαραίτητο μέσον για τη βελτίωση της εκπαίδευσης των παιδιών μας και την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς τους, αλλά συνιστά και διεθνή υποχρέωση της χώρας μας, η εκπλήρωση της οποίας έχει καθυστερήσει για αρκετά χρόνια, αφού προβλέπεται ή υπονοείται από διεθνή συμβατικά κείμενα, όπως ο Καταστατικός Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών (1946), η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948), το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (1966) κ.ά.

 

Στο έγγραφο του ΕΚΚΕ διερευνώνται συγκεκριμένοι τρόποι ενσωμάτωσης του μαθήματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο σχολικό πρόγραμμα, καθορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι, προτείνονται εκπαιδευτικές μέθοδοι και δραστηριότητες-παιχνίδια που θα εμφυσήσουν στα παιδιά προσχολικής ηλικίας τις βασικές, πανανθρώπινες αξίες του σεβασμού της διαφορετικότητας και της ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων.

 

Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να σας προτείνω, γνωρίζοντας και τη δική σας προσωπική ευαισθησία για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να μεριμνήσετε ώστε τα παιδιά από την προσχολική ήδη ηλικία να διδάσκονται το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, επίσης, να επεκταθεί η μελέτη μεθόδων ενσωμάτωσης του μαθήματος και στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης.

 

Οι πρόσφατες έρευνες, που εμφανίζουν την ελληνική κοινωνία ως άκρως συντηρητική ή ξενοφοβική, εύλογα δημιουργούν ανησυχία. Έχω την πεποίθηση ότι η Ελλάδα, όπως συνέβη και σε άλλους σημαντικούς τομείς, μπορεί να κάνει άλματα προόδου και στο θέμα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του εκσυγχρονισμού της κοινωνίας.

 

 

Με βαθύτατη εκτίμηση,

 

Άννα Καραμάνου