Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,

Με την ευκαιρία της κατάθεσης του παρόντος υπομνήματος, θα ήθελα να χαιρετίσω την πρόσφατη τροποποίηση του άρθρου 4 παρ. 6 του Συντάγματος που καθιερώνει πλέον την αντίρρηση συνείδησης – μολονότι ο Ν. 2510/1997 προέβλεπε την εναλλακτική θητεία - ως αδιαμφισβήτητο συνταγματικό δικαίωμα. Επιπλέον, το άρθρο 27 του Ν. 2915/2001 προβλέπει την διαγραφή από το ποινικό μητρώο των ποινών που έχουν επιβληθεί για το στρατιωτικό αδίκημα της ανυπακοής ή ανυποταξίας σε στρατεύσιμους που αρνήθηκαν την στρατιωτική υπηρεσία για λόγους θρησκευτικούς ή ιδεολογικούς.

Λόγω αυτών των σημαντικών εξελίξεων και λόγω της συμμετοχής μου ως τακτικού μέλους στην Επιτροπή Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και ως απλού πολίτη που ενημερώνεται τακτικά για θέματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα ήθελα να θέσω υπόψη σας τα εξής:

Όπως είναι γνωστό, η καθιέρωση της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1-1-1998, με βάση τον Ν. 2510/1997, αποτέλεσε ένα σημαντικό και ουσιαστικό βήμα για την εδραίωση του θεσμού στη συνείδηση του πολιτικού κόσμου και της κοινωνίας. Ως αποτέλεσμα, σήμερα, περισσότεροι από 300 αντιρρησίες συνείδησης προσφέρουν κοινωνική υπηρεσία σε σχεδόν 30 ιδρύματα (περίθαλψης ανιάτων, παιδιών, ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθώς και σε υπηρεσίες ΟΑΕΔ, ΕΛΤΑ, ΔΟΥ κλπ.) σε όλη την Ελλάδα.

Ωστόσο, παρά τις σημαντικές εξελίξεις που έχουν σημειωθεί, υπάρχουν κάποια προβλήματα, όπως τα παρακάτω, τα οποία χρειάζονται άμεση επίλυση:

Ψ Δέκα αντιρρησίες συνείδησης Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, λόγω γραφειοκρατικών παραλείψεων, οι οποίες οφείλονται σε μη αποτελεσματικό συντονισμό των υπηρεσιών του Υπουργείου Άμυνας και διαδικαστικών κενών της νομοθεσίας, ενώ πληρούν όλες τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς της κοινωνικής υπηρεσίας, κινδυνεύουν με φυλάκιση.
Ψ Η διαδικασία διορισμού του αντιρρησία, λόγω των γραφειοκρατικών δυσκολιών, είναι χρονοβόρα. Υπάρχουν αντιρρησίες που ενώ έχουν υποβάλει τα δικαιολογητικά τους πάνω από ένα χρόνο δεν έχουν διοριστεί, ζώντας, έτσι, σε ένα κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας.
Ψ Εξαιτίας της άγνοιας των αρμοδίων υπηρεσιών σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των αντιρρησιών, η μεταχείριση του αντιρρησία άπτεται στην κρίση του εκάστοτε υπεύθυνου της υπηρεσίας.
Ψ Οι αντιρρησίες, σε αντίθεση με τις προβλέψεις του νόμου, καλύπτουν οργανικές θέσεις και έχουν μεγάλες ευθύνες, χωρίς την ανάλογη εκπαίδευση. Όμως πολλοί πληρώνονται μετά από μήνες με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Επιπλέον, ευρισκόμενοι σε απομακρυσμένα νησιά, εκτός των άλλων, στερούνται την εκπλήρωση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.
Ψ Οι επιπλέον 18 μήνες κοινωνικής υπηρεσίας (στην ήδη υπάρχουσα 18μηνη στρατιωτική υποχρέωση) έχουν χαρακτηριστεί από διάφορους διεθνείς οργανισμούς (Διεθνής Αμνηστία, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο της Ευρώπης), ως πράξη τιμωρίας, όπου οι αντιρρησίες είναι υποχρεωμένοι να βρίσκονται για 3 χρόνια εκτός τόπου κατοικίας τους, κάτω από δύσκολες συνθήκες και πολλές φορές αντιμέτωποι με φαινόμενα προκατάληψης και μισαλλοδοξίας.

Κατόπιν συνεργασίας με την Κοινωνική Υπηρεσία των Θρησκευτικών Αντιρρησιών Συνείδησης (Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά) σας καταθέτω τα παρακάτω αιτήματα:

Ψ Να δοθεί στους δέκα αντιρρησίες, που κινδυνεύουν με φυλάκιση, η ευκαιρία να υποβάλλουν νέα αίτηση
Ψ Να μειωθεί ή ενδεχομένως να καταργηθεί (όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ε.Ε.) της επιπρόσθετης διάρκειας της κοινωνικής υπηρεσίας.
Ψ Να καταργηθεί το καθεστώς της έκπτωσης από την κοινωνική υπηρεσία στη στρατιωτική και επιπλέον, να απλουστευθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την υπαγωγή στο θεσμό.
Ψ Να δοθεί στους αντιρρησίες το δικαίωμα μετάθεσης σ’ όλους τους νομούς της χώρας.
Ψ Να αυξηθεί η μισθοδοσία των αντιρρησιών ώστε να καλύψουν αξιοπρεπώς τα οικογενειακά τους έξοδα
Ψ Να ανατεθεί η αρμοδιότητα της κοινωνικής υπηρεσίας σε ανεξάρτητο φορέα, σύμφωνα με την σύσταση του Συνηγόρου του Πολίτη
Ψ Τέλος, να υιοθετηθούν οι προτάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με την αναμόρφωση του θεσμού της κοινωνικής υπηρεσίας. Επιπλέον, να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις, για την βελτίωση του νόμου, που υπέβαλε η Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Για περισσότερες λεπτομέρειες, όσον αφορά προσωπικές μαρτυρίες και αιτήματα, σας επισυνάπτω το υπόμνημα της Κοινωνικής Υπηρεσίας των Θρησκευτικών Αντιρρησιών Συνείδησης (Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά) που στάλθηκε στο γραφείο μου.

Ευελπιστώντας στην θετική σας ανταπόκριση για την επίλυση των προαναφερομένων προβλημάτων, σας εύχομαι καλή επιτυχία στο έργο σας και Καλή Χρονιά.

Με εκτίμηση,

Άννα ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ