Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και τιμή που βρίσκομαι σήμερα κοντά σας, προσκεκλημένη της Σοροπτιμιστικής Ένωσης Ελλάδος, της οργάνωσης που έχει αναπτύξει τόσο μεγάλη δραστηριότητα για την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών και κατέχει «ΕΙΔΙΚΗ» Συμβουλευτική Θέση στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του ΟΗΕ. Θα ήθελα ιδιαίτερα να ευχαριστήσω για την πρόσκληση την Πρόεδρο της οργάνωσης, κυρία Πόπη Αθανασίου και ταυτόχρονα να την συγχαρώ για τον ενθουσιασμό, τις πρωτοβουλίες και την αφοσίωσή της στην υπόθεση της προώθησης των δικαιωμάτων των γυναικών.

Το θέμα του συνεδρίου σας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον για την Ελλάδα, αλλά και για το σύνολο της Ε.Ε. που αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην πολύπλευρη συνεργασία με τις χώρες της Μεσογείου. Η Διάσκεψη της Βαρκελώνης (27-28 Νοεμβρίου 1995) σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής για διμερές, πολυμερές και τοπικές συνεργασίες (η γνωστή διαδικασία της Βαρκελώνης). Η Ευρωμεσογειακή συνεργασία προσφέρει μοναδική ευκαιρία για τη δημιουργία ενός χώρου ασφάλειας, ειρήνης, συνεργασίας και ευημερίας μέσω της σταδιακής καθιέρωσης ελεύθερου εμπορίου και την ανάδειξη αρχών και ιδεών που σέβονται και προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα δικαιώματα των γυναικών των χωρών της Μεσογείου και η ισότητα των φύλων αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και ΄Ισων ευκαιριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της οποίας έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος, έχει συμβάλει τα μέγιστα στη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την ισότητα.. Η Επιτροπή επεξεργάσθηκε μέσα στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους σημαντικές εκθέσεις που ενδιαφέρουν όλως ιδιαιτέρως τις γυναίκες της Μεσογείου και οι οποίες υιοθετήθηκαν από την ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αναφέρομαι κυρίως στην εξαιρετική έκθεση της κας Ρόδης Κράτσα για τα δικαιώματα των γυναικών στις χώρες της Μεσογείου, την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον ρόλο των γυναικών στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής συνεργασίας (η κα Κράτσα θα σας παρουσιάσει η ίδια την έκθεσή της).

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η έκθεση της Ισπανίδας ευρωβουλευτού κας Μαρίας Izquierdo Rojo με θέμα "Γυναίκες και Φονταμενταλισμός". Οι σύγχρονες μορφές φονταμενταλισμού έχουν ασκήσει τεράστια αρνητική επίδραση στις προσπάθειες χειραφέτησης των γυναικών. και αποτελούν μία από τις πηγές των παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των γυναικών.

Με την έκθεση της Ευρωβουλευτού κας Elena Valenciano, προτείναμε μέτρα ενάντια στο σεξουαλικό ακρωτηριασμό των γυναικών και καταγγείλαμε την κτηνωδία αυτής της "παραδοσιακής πρακτικής", που εφαρμόζεται σε εκατομμύρια γυναίκες κυρίως της Αφρικής.

Η εμπορευματοποίηση των γυναικών, είναι μια άλλη μορφή βίας εναντίον των γυναικών, η οποία απασχόλησε ιδιαίτερα την Επιτροπή των Δικαιωμάτων των Γυναικών. Σε σχετική έκθεση της Επιτροπής απαιτήσαμε, δεδομένου ότι η εμπορευματοποίηση των γυναικών είναι μια αβάσταχτη παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, να γίνει ο αγώνας ενάντια σε αυτή τη νέα μορφή σκλαβιάς στη σύγχρονη κοινωνία η πρώτη προτεραιότητα δράσης της Κοινότητας.

Θα ήθελα να σας θυμίσω ότι με την πρωτοβουλία της Επιτροπής των Δικαιωμάτων των Γυναικών του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου οργανώθηκε το 1999 η Ευρωπαϊκή Καμπάνια για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, η οποία οδήγησε σε ένα νέο κοινοτικό πρόγραμμα, το "ΔΑΦΝΗ" που προωθεί προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της βίας εις βάρος παιδιών και γυναικών.

Σε μια άλλη έκθεση της ευρωβουλευτού κας Van Lancker, αναπτύχθηκε με γλαφυρό τρόπο η απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί ως προς την κατοχύρωση των δικαιωμάτων που αφορούν τις αναπαραγωγικές λειτουργίες, τη σεξουαλική υγεία και την ελεύθερη πρόσβαση σε ασφαλή αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη.

Στην τελευταία συνεδρίαση, άλλες δύο εκθέσεις της Επιτροπής μας υιοθετήθηκαν: η πρώτη αναφέρεται στην "αρχή της ενσωμάτωσης της διάστασης της ισότητας ανδρών και γυναικών στην ανάπτυξη και τη συνεργασία" και η δεύτερη στην "Ετήσια Έκθεση της Επιτροπής για την Ισότητα των Φύλων", για τη διαπίστωση της προόδου σε περιοχές, όπου επικρατούν διαρκείς ανισότητες.

Με την έναρξη της ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ, η Επιτροπή μας έχει χρέος να παρακολουθεί στενά την εφαρμογή της αρχής " της καταπολέμησης των ανισοτήτων και της προώθησης της ισότητας ανδρών και γυναικών " σε κάθε πολιτική της Κοινότητας. Αυτό είναι που αποκαλούμε: "αρχή της ενσωμάτωσης της διάστασης της ισότητας των φύλων" (gender mainstreaming) σε όλες τις πολιτικές.

Αυτή η επισκόπηση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς την αναφορά μου στην επιτυχή συμπλήρωση της πρώτης γνήσιας νομοθετικής μας παρέμβασης, η οποία συνίσταται στην επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αναθεώρηση της 26χρονης οδηγίας σχετικά με την Ίση Μεταχείριση Ανδρών και Γυναικών όσον αφορά την απασχόληση, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (106/1976).

Η νέα στρατηγική πλαίσιο της Κοινότητας για την ισότητα, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2000, προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την Επίτροπο κα Άννα Διαμαντοπούλου, έχει ως νέα βάση τη λογική του "mainstreaming" και συμπυκνώνεται στο πεντηκοστό πέμπτο Eτήσιο Πρόγραμμα Δράσης για την ισότητα των φύλων.

Το επόμενο σημαντικό νομοθετικό βήμα αφορά στην έκδοση μιας νέας Οδηγίας μέσα στον επόμενο χρόνο σύμφωνα με το άρθρο 13 της Συνθήκης του Άμστερνταμ, το οποίο θέτει για πρώτη φορά τη νομική βάση για την καταπολέμηση των διακρίσεων σε όλους τους τομείς και όχι μόνο στον τομέα της εργασίας.

Μέσα σε αυτό το ενδιαφέρον πολιτικό σκηνικό, οι γυναίκες αναζητούν τον σύγχρονο ρόλο τους και διεκδικούν την ισότιμη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό του μέλλοντος. Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συμμετοχή των γυναικών, στην οικοδόμηση της Ευρώπης. Δυστυχώς, κατά τον ορισμό των εκπροσώπων της Συντακτικής Συνέλευσης που συζητά για τη μεταρρύθμιση των θεσμών και το μέλλον της Ευρώπης υπήρξε πενιχρή εκπροσώπηση των γυναικών, 15 σε σύνολο 105 μελών.

Με επιστολή που απέστειλα στον κ. Ζισκάρ Ντ' Εσταίν, εκ μέρους της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών, εξέφρασα τη βαθύτατη απογοήτευσή μας για τη σύνθεση της Συνέλευσης, για το γεγονός ότι η αρχή της δημοκρατίας της ισότητας δεν έγινε σεβαστή.

Η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε ειδική συνεδρίασή της, στις 22 Μαΐου 2002, με τη συμμετοχή μελών της Συνέλευσης, συζήτησε θέσεις και προτάσεις που θα ενισχύουν το θεσμικό πλαίσιο για την ισότητα των φύλων στη νέα Συνθήκη, όπως:

ενίσχυση της νομικής βάσης, ώστε η ισότητα των φύλων να κατοχυρωθεί στην πράξη και σε όλους τους τομείς της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής
ρητή απαγόρευση κάθε διάκρισης με βάση το φύλο
εισαγωγή ενός νέου μέτρου στη Συνθήκη που θα δηλώνει ότι η ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών σε όλα τα επίπεδα είναι υποχρεωτική στη σύνθεση των συνελεύσεων, των οργάνων και των θεσμών της Ένωσης.

Για το ερχόμενο φθινόπωρο, η Επιτροπή μας έχει προγραμματίσει μια σειρά εκδηλώσεων, όπως για τη Διεύρυνση της Ε.Ε. και τα Δικαιώματα των Γυναικών, τον καρκίνο του μαστού, την προώθηση της υπόθεσης της ισότητας στη Συντακτική Συνέλευση κλπ.

Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω ότι η τραγική κατάσταση των γυναικών σε χώρες όπως το Αφγανιστάν, η Νιγηρία και το Πακιστάν έφερε στο επίκεντρο μερικές από τις αδυναμίες της εξωτερικής μας πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέση της Επιτροπής μου είναι ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών θα πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στην Ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θα ήθελα να τελειώσω, εφιστώντας την προσοχή σας στην ανάγκη να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, προκειμένου η καινούργια μορφή που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά το 2004, να είναι πολύ πιο κοντά στις επιδιώξεις μας για την πλήρη κατοχύρωση της αρχής της ισότητας των φύλων. Η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών του Ε.Κ. προβάλλει τα θέματα της ισότητας των φύλων κατά τις διεξαγόμενες συζητήσεις.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.