Πλήρη πρακτικά των Συνεδριάσεων

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ 8 ΜΑΡΤΙΟΥ 2004

Κατάσταση των γυναικών

Καραμάνου (PSE), Αναπληρώτρια εισηγήτρια . – Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, αποτελεί για μένα τιμή να παρουσιάσω την πολύ σημαντική έκθεση για την κατάσταση των γυναικών που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκ μέρους της εισηγήτριας, κ. Elena Valenciano, η οποία αδυνατεί να παραστεί στη σημερινή συνεδρίαση.

Η έκθεση αναφέρεται σε τρεις μειονοτικές ομάδες: τις γυναίκες με αναπηρίες, τις γυναίκες μετανάστριες και τις γυναίκες Ρομ, και επικεντρώνεται στο πρόβλημα του πέπλου σιωπής που καλύπτει τη κατάστασή τους. Οι γυναίκες αυτές παραμένουν στη σκιά, καθώς κρύβονται πίσω από τους άνδρες μέλη της ομάδας τους. Προκειμένου η ανάλυση να είναι πιο ακριβής, η εισηγήτρια προτείνει διάφορες ενέργειες για τις μειονοτικές ομάδες που αναφέρονται στην έκθεση, όπως είναι για παράδειγμα η ανάπτυξη στατιστικών και η πραγματοποίηση συγκεκριμένης μελέτης, η συμμετοχή των γυναικών αυτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η πρόσβαση στην πληροφόρηση, την κατάρτιση και την εκπαίδευση, η προστασία της σεξουαλικής και της αναπαραγωγικής τους υγείας.

Η εισηγήτρια ευχαριστεί τις οργανώσεις αυτών των τριών μειονοτήτων για την υποστήριξή τους προς τις γυναίκες καθώς και για την καλή συνεργασία που είχε για τη σύνταξη αυτής της έκθεσης.

Πρώτον, σε ό,τι αφορά τις γυναίκες με αναπηρίες, στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν 44.600.000 άνθρωποι με αναπηρίες - ποσοστό που αντιστοιχεί στο 15,7% των Ευρωπαίων πολιτών και αναμένεται να αυξηθεί στο 25% με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπολογίζεται ότι οι γυναίκες αντιστοιχούν στο 51% του συνολικού πληθυσμού με αναπηρίες. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν στοιχεία που βεβαιώνουν ότι το ποσοστό αυτό ενδέχεται να αυξηθεί έως το 2015, να αυξηθεί δηλαδή στο 53% και ενδεχομένως και στο 58%. Σε σύγκριση με το 55% των αρτιμελών εργαζομένων γυναικών, μόνο το 25% των γυναικών με αναπηρίες εργάζεται. Οι εργασίες που επιτελούν είναι συνήθως χαμηλού στάτους, κακοπληρωμένες και με λιγότερα πλεονεκτήματα από αυτά που απολαμβάνουν οι άνδρες με αναπηρίες. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει επαγγελματικός προσανατολισμός σχεδιασμένος για να ανταποκριθεί στις συγκεκριμένες ανάγκες των γυναικών με αναπηρίες. Η βία δεν είναι απλώς συχνό φαινόμενο στη ζωή των γυναικών αυτών, αλλά σε πολλές περιπτώσεις είναι η ίδια η αιτία της αναπηρίας τους. Υπολογίζεται ότι η βία είναι η βασική αιτία θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως για γυναίκες ηλικίας μεταξύ 16 και 45 ετών, πάνω από τον καρκίνο, τα τροχαία ατυχήματα, ακόμη και από τον πόλεμο.

Δεύτερον, σχετικά με τις γυναίκες μετανάστριες, σύμφωνα με τα συνολικά στοιχεία του ΟΗΕ, από το 1990 (δυστυχώς δεν έχουμε νεώτερα στοιχεία) υπάρχουν 12 εκατομμύρια μετανάστριες στην Ευρώπη. Ο αριθμός αυτός εξακολουθεί βεβαίως να αυξάνεται, αν και δεν υπάρχουν διαθέσιμα ακριβή στοιχεία. Η φτώχεια και η κοινωνική αστάθεια συνιστούν κεντρικούς παράγοντες στη ζωή των γυναικών. Οι δυσκολίες στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας ως αποτέλεσμα πολιτιστικών και γλωσσικών εμποδίων, η έλλειψη αναγνώρισης των επαγγελματικών τους προσόντων, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις, ο ρατσισμός και η αδιαφορία για τα δικαιώματά τους περιορίζουν τις γυναίκες μετανάστριες στα χαμηλότερα επίπεδα της αγοράς εργασίας ή της μαύρης οικονομίας ή τις εξαρτούν από τους άνδρες για την επιβίωσή τους. Πολλές από αυτές τις γυναίκες παραμένουν στο σπίτι και εργάζονται ως νοικοκυρές και καθαρίστριες προσκολλημένες στον παραδοσιακό γυναικείο ρόλο, με συνέπεια την κοινωνική απομόνωση και την έλλειψη πρόσβασης στις βασικές κοινωνικές υποδομές αλλά και την περιθωριοποίηση κατά τη διαδικασία της κοινωνικής κινητικότητας, κατάσταση που έχει αλυσιδωτές επιδράσεις κοινωνικού αποκλεισμού. Το κλείσιμο των συνόρων και οι περιορισμοί στη μετανάστευση αυξάνουν το ρόλο και τα κέρδη των ανεπίσημων δικτύων και των δικτύων τύπου μαφίας που δραστηριοποιούνται στην εμπορία ανθρώπων. Στην περίπτωση των γυναικών θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων με στόχο τη σεξουαλική εκμετάλλευση κυρίως θα πρέπει να ενθαρρύνεται η έκδοση προσωρινών αδειών παραμονής.

Σχετικά με τις γυναίκες Ρομ, υπάρχουν περίπου 8 έως 10 εκατομμύρια Ρομ στην Ευρώπη, αν και η παραδοσιακά νομαδική φύση του λαού αυτού καθιστά αναξιόπιστα τα διαθέσιμα στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά λοιπόν θα πρέπει να τα δούμε με πολύ μεγάλη προσοχή. Η απογραφή του πληθυσμού τοποθετεί τις γυναίκες Ρομ στο 51%, ποσοστό αντίστοιχο με το γενικό ποσοστό των γυναικών. Υπάρχει υψηλό ποσοστό γεννήσεων μεταξύ των πληθυσμών αυτών καθώς και υψηλά ποσοστά παιδικής και ενήλικης θνησιμότητας. Οι γυναίκες παντρεύονται συνήθως πολύ νέες και γεννούν το πρώτο τους παιδί νωρίτερα απ' ό,τι συμβαίνει σε άλλες εθνοτικές ομάδες. Το προσδόκιμο ζωής είναι κατά 13 έως 17 χρόνια μικρότερο για τους Ρομ (άνδρες και γυναίκες) σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Τα υψηλά επίπεδα γεννήσεων σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας διαμορφώνουν ένα εξαιρετικά νέο σε ηλικία πληθυσμό των Ρομ. Το 80% είναι ηλικίας μικρότερης των 34 ετών, ενώ το 43% είναι κάτω των 14 ετών.

Με την ευκαιρία λοιπόν της σημερινής διεθνούς ημέρας της γυναίκας, κύριε Πρόεδρε, ας αποφασίσουμε να στρέψουμε το βλέμμα και τη σκέψη μας αλλά και να αναλάβουμε συγκεκριμένη δράση που θα αφορά αυτές τις γυναίκες που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.