Πλήρη πρακτικά των Συνεδριάσεων

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2003

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο αγώνας κατά των βασανιστηρίων

Καραμάνου (PSE). Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ ως Πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να χαιρετίσω τη σημερινή απελευθέρωση της Άμινα Λαουάλ, της Νιγηριανής που είχε καταδικασθεί σε θάνατο, σε φρικτό βασανιστικό θάνατο δια λιθοβολισμού, με την κατηγορία της μοιχείας, και θα ήθελα να συγχαρώ την Επιτροπή, αλλά και την επιτροπή μου, που δώσαμε τη μάχη και επηρεάσαμε σε πολύ μεγάλο βαθμό την απόφαση που βγήκε σήμερα. Ασκήσαμε τη μεγίστη δυνατή πίεση. Ωστόσο, αυτή η γυναίκα δεν θα πάψει να συμβολίζει τον αγώνα όλων των γυναικών, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, που αγωνίζονται για την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών τους και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Σε ό,τι αφορά τα βασανιστήρια, θα ήθελα, κύριε Επίτροπε, να σας συγχαρώ θερμά για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνετε, ιδιαίτερα για την πρόληψη των βασανιστηρίων, αλλά και για τη χρηματοδότηση των κέντρων αποκατάστασης των θυμάτων βασανιστηρίων. Θα ήθελα ωστόσο να μου επιτρέψετε να φιλοσοφήσω λιγάκι πάνω σ’ αυτό το θέμα. Πριν από 2.500 χρόνια, στην Αθήνα, ο Αριστοτέλης τόνιζε ότι οι ομολογίες κάτω από την επίδραση βασανιστηρίων δεν θα έπρεπε να είναι αποδεκτές. Ένας άλλος έλληνας σοφός και ρήτορας, ο Αντιφώντας, έλεγε επίσης ότι οι άνθρωποι που υφίστανται βασανιστήρια λένε μόνο ό,τι ευχαριστεί τους βασανιστές τους. Φυσικά, και η σύγχρονη εμπειρία μας έχει διδάξει ότι υπό την επίδραση βασανιστηρίων μπορεί να εκμαιευθεί οποιαδήποτε ομολογία. Τα θύματα λένε αυτά που ο ανακριτής θέλει να ακούσει και υπογράφουν οποιοδήποτε έγγραφο που θα θέσει τέρμα στον πόνο και στο βασανιστήριο.

Είναι γεγονός, όσο και αν ακούγεται πλέον ως κλισέ, ότι η 11η Σεπτεμβρίου σήμανε μια σημαντική καμπή για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πράξεις βίας και τρομοκρατίας, ο φόβος και η ανασφάλεια που κάποτε περιορίζονταν σε κάποιες γωνιές του πλανήτη έγιναν καθημερινή πραγματικότητα σε πολλές άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένου και του δυτικού κόσμου.

Κύριε Επίτροπε, πριν από μερικά χρόνια, πραγματοποιούσαμε εκστρατείες κατά των βασανιστηρίων που χρησιμοποιούνταν από ολοκληρωτικά και δικτατορικά καθεστώτα. Ήμασταν βέβαιοι πως στο δυτικό κόσμο τα βασανιστήρια δεν είχαν καμιά θέση. Πολύ γρήγορα όμως, διαπιστώσαμε το λάθος μας. Το διαπιστώσαμε όταν είδαμε φυλακισμένους Αφγανούς με μάσκες και καλυμμένα μάτια και αυτιά να στιβάζονται στις φυλακές στην αμερικάνικη βάση στο Γουαντάναμο, στην Κούβα, σε συνθήκες που ισοδυναμούν με βασανισμό σύμφωνα με την άποψη μιας εμπειρογνώμονα, της Προέδρου του Διεθνούς Συμβουλίου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων στο οποίο αναφερθήκατε, της Ελληνίδας κυρίας Μαρίας Καλλή.

Ταυτόχρονα, με φρίκη ακούσαμε επιχειρήματα από δήθεν διανοούμενους που υποστηρίζουν ότι η χρήση βασανιστηρίων θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Δηλαδή, ό,τι γνωρίζαμε ως αλήθεια για 2.500 χρόνια, ερχόμαστε τώρα να τα ξανασυζητήσουμε. Ωστόσο, ουδείς αμφιβάλλει ότι ο πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας παράγει ακόμη μεγαλύτερη τρομοκρατία. Δυστυχώς, ο πόλεμος κατά του τρόμου έχει εξελιχθεί σε πόλεμο κατά της ελευθερίας, κατά της ελευθερίας να ταξιδεύεις με ασφάλεια, να περπατάς στο δρόμο, να συναντάς ανθρώπους, να έχεις μια καθημερινή ζωή χωρίς φόβο και τρόμο. Το πιο ζωντανό και πρόσφατο παράδειγμα του πώς η βία προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη βία είναι η επίθεση εναντίον των γραφείων του ΟΗΕ στη Βαγδάτη.

Σήμερα, οι αγωνιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι εθελοντές ανθρωπιστικών οργανώσεων βρίσκονται στο στόχαστρο σαν να είναι οι ίδιοι τρομοκράτες. Ωστόσο, ο αγώνας μας, κύριε Επίτροπε, για την καταπολέμηση της βίας, αλλά και την προστασία των θυμάτων, δεν θα πρέπει να σταματήσει. Απ’ αυτή την άποψη σας συγχαίρω για τις όποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνετε.