P5_TA-PROV(2003)0485

A5-0279/2003

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις γυναίκες στη νέα κοινωνία της πληροφορίας (2003/2047(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

- έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, παράγραφος 2 και 141, παράγραφος 4 της Συνθήκης ΕΚ,

- έχοντας υπόψη τη Στρατηγική της Λισσαβόνας και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας στις 23 και 24 Μαρτίου 2000 με το στόχο την οικοδόμηση μιας κοινωνίας της γνώσης στην Ευρώπη⁽¹⁾,

- έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Στοκχόλμης στις 23 και 24 Μαρτίου 2001⁽²⁾,

- έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης στις 15 και 16 Μαρτίου 2002⁽³⁾,

- έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2836/98 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1998, για την ένταξη των θεμάτων φύλου στη συνεργασία για την ανάπτυξη⁽⁴⁾,

- έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ, ΕΚΑΧ, Ευρατόμ) αριθ. 781/98 του Συμβουλίου, της 7ης Απριλίου 1998, που τροποποιεί τον κανονισμό υπηρεσιακής κατάστασης των υπαλλήλων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και το καθεστώς που εφαρμόζεται στο λοιπό προσωπικό των Κοινοτήτων αυτών, σε θέματα ίσης μεταχείρισης⁽⁵⁾,

- έχοντας υπόψη την οδηγία 2002/73/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Σεπτεμβρίου 2002, για την τροποποίηση της οδηγίας 76/207/ΕΟΚ του Συμβουλίου περί της εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, στην επαγγελματική εκπαίδευση και προώθηση και τις συνθήκες εργασίας ⁽⁶⁾,

- έχοντας υπόψη την απόφαση 2001/63/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Ιανουαρίου 2001, για τις κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής απασχόλησης των κρατών μελών για το 2001⁽⁷⁾,

- έχοντας υπόψη την απόφαση 2000/407/ΕΚ της Επιτροπής, της 19ης Ιουνίου 2000, περί της ισόρροπης συμμετοχής των δύο φύλων στις επιτροπές και στις ομάδες, εμπειρογνωμόνων που αυτή ιδρύει⁽⁸⁾,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 3ης Ιουλίου 2001, σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: 'Στρατηγική - πλαίσιο για την ισότητα των φύλων - Πρόγραμμα εργασίας για το 2001'⁽⁹⁾,

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 3ης Φεβρουαρίου 2003: 'Στρατηγική - πλαίσιο για την ισότητα των φύλων - Πρόγραμμα εργασίας για το 2003' (COM(2003) 47),

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 3ης Φεβρουαρίου 2000 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα 'Γυναίκες και επιστήμη - Κινητοποίηση των γυναικών για τον εμπλουτισμό της ευρωπαϊκής έρευνας'⁽¹⁰⁾,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 1999, για τη διάσταση της απασχόλησης και την κοινωνική διάσταση της κοινωνίας της πληροφορίας⁽¹¹⁾,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 1999, σχετικά με τις γυναίκες και την επιστήμη⁽¹²⁾,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Σεπτεμβρίου 1997 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα: 'Ενσωμάτωση της ισότητας των ευκαιριών μεταξύ των γυναικών και των ανδρών στο σύνολο των κοινοτικών πολιτικών και στόχων - mainstreaming' ⁽¹³⁾,

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών της 7ης Ιουνίου 2000: Προς μια κοινοτική στρατηγική-πλαίσιο για την ισότητα των φύλων (2001-2005) (COM(2000) 335),

- έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση για τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2002 της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή Περιφερειών, της 5ης Μαρτίου 2003 (COM(2003) 98),

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 21ης Νοεμβρίου 2001, με θέμα την πραγμάτωση μιας ευρωπαϊκής περιοχής δια βίου μάθησης (COM(2001) 678),

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαΐου 2001, σχετικά με τις ανακοινώσεις της Επιτροπής για την πρωτοβουλία και το σχέδιο δράσης 2001-2004 'eLearning - να σκεφθούμε την εκπαίδευση του αύριο'⁽¹⁴⁾,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Μαΐου 2001, σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο: Να σκεφθούμε την εκπαίδευση του αύριο - να προωθήσουμε την καινοτομία με τις νέες τεχνολογίες⁽¹⁵⁾,

- έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 31ης Ιανουαρίου 2001, με θέμα 'Συγκεκριμένοι μελλοντικοί στόχοι των εκπαιδευτικών συστημάτων' (COM(2001) 59),

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή Περιφερειών, της 28ης Μαΐου 2002: eEurope 2005 - Κοινωνία της πληροφορίας για όλους (σχέδιο δράσης για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης του 2002) (COM(2002) 263),

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη, της 14ης Απριλίου 2000, για τη θέσπιση των κατευθυντηρίων γραμμών για την κοινοτική πρωτοβουλία EQUAL⁽¹⁶⁾ και πιο συγκεκριμένα τον 4ο πυλώνα του προγράμματος που στοχεύει να συμφιλιώσει την οικογενειακή με την εργασιακή ζωή και να μειώσει το χάσμα των αμοιβών λόγω φύλου και να καταπολεμήσει τις διακρίσεις στην εργασία,

- έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της 47ης συνόδου της Επιτροπής του ΟΗΕ του Μαρτίου του 2003 για την κατάσταση των γυναικών, σχετικά με τη συμμετοχή και την πρόσβαση των γυναικών στα μέσα ενημέρωσης, και τις τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας και τον αντίκτυπο και τη χρήση τους ως μέσου για την πρόοδο και ενίσχυση των γυναικών⁽¹⁷⁾,

- έχοντας υπόψη τις εν εξελίξει προετοιμασίες για την Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για την Κοινωνία της Πληροφορίας, που θα διεξαχθεί το Δεκέμβριο του 2003 και το 2005⁽¹⁸⁾, καθώς και για την Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες (Πεκίνο + 10),

- έχοντας υπόψη την τεκμηρίωση της Διεθνούς Διάσκεψης 'Itech Women' που διεξήχθη στη Βιέννη τον Οκτώβριο του 2001⁽¹⁹⁾,

- έχοντας υπόψη την έκθεση 'Ηλεκτρονικό εμπόριο και ανάπτυξη' της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το εμπόριο και την ανάπτυξη (Γενεύη 2002)⁽²⁰⁾,

- έχοντας υπόψη την τεκμηρίωση της συνάντησης της ομάδας εμπειρογνωμόνων, η οποία διοργανώθηκε από την Task Force για τις τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών των Ηνωμένων Εθνών, το Νοέμβριο του 2002, σχετικά με την πρόοδο και την ενίσχυση των γυναικών⁽²¹⁾,

- έχοντας υπόψη το δημοσίευμα της Eurostat :'Η ζωή των γυναικών και των ανδρών στην Ευρώπη - Ένα στατιστικό πορτραίτο: στοιχεία 1980-2000',

- έχοντας υπόψη τις στατιστικές που διατίθενται στο Διαδίκτυο σχετικά με τις γυναίκες και την επιστήμη⁽²²⁾,

- έχοντας υπόψη τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές που όρισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας και τις υποχρεώσεις που ανελήφθησαν για τη βελτίωση της πρόσβασης στη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση, ιδιαίτερα στον τομέα των νέων τεχνολογιών⁽²³⁾,

- έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της ανεπίσημης υπουργικής συνάντησης των Αθηνών με θέμα 'Τα δύο φύλα και η κοινωνία της πληροφορίας' στις 6 Μαΐου 2003⁽²⁴⁾,

- έχοντας υπόψη το άρθρο 163 του Κανονισμού του,

- έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών (A5-0279/2003),

A. εκτιμώντας ότι η παγκοσμιοποίηση και οι τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχουν αλλάξει άρδην όλους τους τομείς της εργασιακής και κοινωνικής ζωής στην Ευρώπη και βρίσκονται σε συνεχή εξέλιξη,

B. εκτιμώντας ότι το σημερινό πλαίσιο πολιτικής για την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών έχει κατά κύριο λόγο επικεντρωθεί στις οικονομικές πτυχές και ο έλεγχος των τεχνολογιών αυτών έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί στoν ιδιωτικό τομέα, χωρίς καμία αξιολόγηση του κοινωνικού αντίκτυπου ή των καθαυτώ πολιτικών κινήτρων για τα ίσα δικαιώματα γυναικών και ανδρών, προκειμένου να αποκτήσουν τις απαιτούμενες ικανότητες για την 'κοινωνία της γνώσης'· η προσέγγιση αυτή οδηγεί σε μια λανθασμένη αντίληψη όσον αφορά την ανοικτή συμμετοχή όλων,

Γ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραδοσιακή προσέγγιση όσον αφορά τις νέες ΤΠΕ βασίζεται σε οικονομική, επαγγελματική και τεχνική συλλογιστική και στην εσφαλμένη άποψη ότι η συμμετοχή είναι ανοικτή σε όλους,

Δ . εκτιμώντας ότι η κοινωνία της πληροφορίας και η πρόσβαση στις ΤΠΕ θεωρούνται ουδέτερες από πλευράς φύλου χωρίς εγγενείς διαρθρωτικές διακρίσεις με βάση το φύλο,

Ε . λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών της πληροφορίας πραγματοποιείται χωρίς πραγματική συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων,

ΣΤ . εκτιμώντας ότι οι σχεδιαζόμενες πολιτικές για την κοινωνία της πληροφορίας δεν θίγουν κανένα ζήτημα φύλου και δεν αναγνωρίζουν τα άνισα αποτελέσματα για τους άνδρες και τις γυναίκες,

Ζ . εκτιμώντας ότι ο διαφαινόμενος κίνδυνος κοινωνικού αποκλεισμού που οφείλεται στην ανικανότητα χρησιμοποίησης των ΤΠΕ, ο λεγόμενος ψηφιακός αναλφαβητισμός, αφορά σε μεγάλο βαθμό τις γυναίκες,

Η . λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ανεπαρκής η εκπροσώπηση και η συμμετοχή γυναικών δημοσιογράφων σε θέσεις διοικητικής ευθύνης στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι δεν δίνεται προσοχή στα γυναικεία θέματα ενώ συχνά προβάλλεται εικόνα που δεν ανταποκρίνεται στον πραγματικό ρόλο των γυναικών,

Θ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμφάνιση των ΤΠΕ είχε επίσης αντίκτυπο στους καταναλωτές, ιδίως δε η εμφάνιση του ηλεκτρονικού εμπορίου, στο οποίο οι γυναίκες ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτικών δαπανών,

Ι . εκτιμώντας ότι οι μελέτες και τα δεδομένα δείχνουν εμμένουσα έλλειψη ισορροπίας από πλευράς φύλου στις ΤΠΕ σε σχέση με την εκπαίδευση και τις θέσεις εργασίας που έχουν σχέση με τις ΤΠΕ εις βάρος των γυναικών,

ΙΑ . εκτιμώντας ότι το δικαίωμα συμμετοχής στην κοινωνία της πληροφορίας πρέπει να επιτρέπει στις γυναίκες να διαδραματίζουν πλήρως το ρόλο τους ως παράγοντες στη διαμόρφωση της μελλοντικής κοινωνίας,

ΙΒ . εκτιμώντας ότι τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά συστήματα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες τείνουν να συντηρήσουν τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα των επαγγελμάτων ΤΠΕ και της βιομηχανίας ΤΠΕ, με απογοητευτικά ποσοστά γυναικείας συμμετοχής στις σπουδές στον τομέα των ΤΠΕ (κάτω του 20%), και ακόμα χαμηλότερα για τις γυναίκες που ξεκινούν δικές τους επιχειρήσεις, όπως και για τις γυναίκες σε θέσεις ευθύνης και δημιουργικότητας στον τομέα αυτό,

ΙΓ . λαμβάνοντας υπόψη ότι το 60% των νέων ευκαιριών απασχόλησης κατά τα πέντε παρελθόντα έτη ανήκουν στον τομέα ΤΠΕ στον οποίο είναι σαφής ο διαχωρισμός με βάση το φύλο και όπου δυσανάλογο ποσοστό γυναικών απασχολούνται στις πιο χαμηλόμισθες θέσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή οικονομική ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών επιτείνει τις διαφορές μεταξύ γυναικών και ανδρών και εντείνει τη διαρθρωτική αδυναμία που συντηρεί το χάσμα αυτό,

ΙΔ . λαμβάνοντας υπόψη ότι, αν και το Πέμπτο Πρόγραμμα Πλαίσιο έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης θέτει ως στόχο ελάχιστης συμμετοχής το 40% για κάθε φύλο, οι γυναίκες αποτελούν μόνον το 14,5% των νεοεμφανιζομένων επιχειρηματιών στον τομέα των πολυμέσων και της πληροφορίας,

ΙΕ . λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για την ισότητα των φύλων, προωθώντας τη συμμετοχή αμφοτέρων των φύλων,

ΙΣΤ . εκτιμώντας ότι η υποεκπροσώπηση των γυναικών στην επιστήμη και στον τομέα των ΤΠΕ εμποδίζει την επίτευξη των στόχων της Λισσαβόνας,

ΙΖ . εκτιμώντας ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με την υποεκπροσώπηση των γυναικών στην επιστήμη και στον τομέα των ΤΠΕ και δεν αξιοποιεί πλήρως τους ανθρώπινους πόρους της και το δυναμικό της , με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μειώσει την υστέρηση που παρουσιάζει όσον αφορά την καινοτομία και την οικονομική ανταγωνιστικότητα έναντι των ΗΠΑ,

ΙΗ . εκτιμώντας ότι, ενώ η ταχεία ανάπτυξη των ΤΠΕ αναγνωρίζεται διεθνώς ως ο σημαντικότερος παράγοντας ανάπτυξης κάθε έθνους και οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν μια νέα ευκαιρία που προκύπτει με την παγκοσμιοποίηση, οι γυναίκες είναι συχνά οι λιγότερο ικανές να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες,

ΙΘ . εκτιμώντας ότι έχει πρωταρχική σημασία να δοθεί η δέουσα προσοχή στη διαμόρφωση παραμέτρων για τη συμμετοχή των γυναικών στον κόσμο των ΤΠΕ, όχι μόνον εντός των υφισταμένων κρατών μελών της Ένωσης αλλά και στα νέα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Βουλγαρίας και Ρουμανίας,

1. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν πολιτικές, με επαρκή χρηματοδοτική στήριξη, που να αποσκοπούν στη συμμετοχή των γυναικών - τόσο των νέων όσο και των μεγαλύτερης ηλικίας, - στο σύνολο των τομέων που ανήκουν στις νέες ΤΠΕ, με στόχο η κοινωνία της πληροφορίας να καταστεί ισόρροπη από πλευράς φύλου·

2. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την πλήρη συμμετοχή των γυναικών στον προγραμματισμό και τη λήψη αποφάσεων για τις πολιτικές της κοινωνίας της πληροφορίας, και να προωθήσουν την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή γυναικών στα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της διοίκησης, του προγραμματισμού, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της έρευνας·

3. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δείξουν ιδιαίτερη προσοχή στις γυναίκες που κινδυνεύουν να αποκλειστούν από τα οφέλη της κοινωνίας της πληροφορίας, όπως είναι οι γυναίκες μεγάλης ηλικίας, οι άνεργες και οι χαμηλού εισοδήματος γυναίκες, οι μετανάστριες, οι γυναίκες που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες και οι γυναίκες με αναπηρίες, προκειμένου να προληφθεί η εμφάνιση μιας κοινωνίας δύο ταχυτήτων και να τους παρασχεθεί η ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ευχερώς προσβάσιμα μαθήματα ΤΠΕ στις περιοχές κατοικίας τους·

4. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβούν σε αξιολόγηση με βάση το φύλο όσον αφορά τις επιπτώσεις των πολιτικών στις νέες ΤΠΕ· τονίζει ότι προτεραιότητα πρέπει να έχουν τα προγράμματα αξιολόγησης και υποστήριξης που προωθούνται από και προορίζονται για γυναίκες·

⁽¹⁾ http://ue.eu.int/el/Info/eurocouncil/index.htm.
⁽²⁾ http://ue.eu.int/el/Info/eurocouncil/index.htm.
⁽³⁾ http://ue.eu.int/el/Info/eurocouncil/index.htm.
⁽⁴⁾ EE L 354 της 30.12.1998, σ. 5.
⁽⁵⁾ EE L 113 της 15.4.1998, σ. 4.
⁽⁶⁾ EE L 269 της 5.10.2002, σ. 15.
⁽⁷⁾ EE L 22 της 24.1.2001, σ. 18.
⁽⁸⁾ EE L 154 της 27.6.2000, σ. 34.
⁽⁹⁾ ΕΕ C 65 Ε της 14.3.2002, σ. 43.
⁽¹⁰⁾ EE C 309 της 27.10.2000, σ. 57.
⁽¹¹⁾ EE C 8 της 12.1.2000, σ. 1.
⁽¹²⁾ EE C 201 της 16.7.1999, σ. 1.
⁽¹³⁾ EE C 304 της 6.10.1997, σ. 50.
⁽¹⁴⁾ EE C 34 Ε της 7.2.2002, σ. 153.
⁽¹⁵⁾ EE C 34 Ε της 7.2.2002, σ. 143.
⁽¹⁶⁾ EE C 127 της 5.5.2000, σ. 2.
⁽¹⁷⁾ http://www.un.org/womenwatch/daw/csw/csw47/AC-mediaICT-auv.PDF
⁽¹⁸⁾ http://wsis.itu.int
⁽¹⁹⁾ http://www.europaforum.or.at/HomepageITECHwomen/hauptframe.htm
⁽²⁰⁾ http//r0.unctad.org/ecommerce/docs/edr02_en/ecdr02.pdf.
⁽²¹⁾ http://www.un.org/womenwatch/daw/egm/media2002/reports/EGMFinalReport.PDF.
⁽²²⁾ http://secure.eubusiness.com.
⁽²³⁾ http://ue.eu.int/Newsroom/LoadDoc.asp?BID=76&DID=64245&from=&LANG=1.
⁽²⁴⁾ http://www.eu2003.gr//en/articles/2003/5/6/2680/.