|
ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΜΕ Ή ΧΩΡΙΣ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ; |
|
|
|
19 Φεβρουαρίου 2004 |
|
|
Στου κουφού τη πόρτα όσο θέλεις βρόντα. Κάπως έτσι μοιάζει η προσπάθεια για ευαισθητοποίηση των ΜΜΕ προκειμένου να αναδείξουν το πρόβλημα της υποεκπροσώπησης των γυναικών στη σημερινή Βουλή των 275 ανδρών και των 25 γυναικών. Ένα πραγματικά ανάπηρο κοινοβούλιο! Τέτοια σύνθεση φύλων μόνο με τις χώρες του Ισλάμ συγκρίνεται πλέον. Αλλά μεγάλη τους σκασίλα. Η απάντηση των μέσων, κυρίως των ηλεκτρονικών, είναι η προβολή των σταρ της πολιτικής και πέραν τούτου ουδέν. Στα ντιμπέϊτ σπανίως να ακούσεις κάποια από τις υποψήφιες. Η συνηθισμένη εικόνα είναι 8-10 άνδρες να πολιτικολογούν και να τσακώνονται ανδροπρεπώς. Κατανοούμε βέβαια ότι εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε. Αλλά όταν και στις γειτονικές μας χώρες -πλην Τουρκίας- οι βουλευτίνες αποτελούν πάνω από το 20% των μελών των κοινοβουλίων, το περί βαλκανικού ταμπεραμέντου επιχείρημα δεν στέκει με τίποτα. Πρόκειται αποκλειστικά για ελληνική πατέντα.
Ασφαλώς δεν είναι δυνατόν στην Ελλάδα το εκλογικό σώμα να είναι υπέρ μιας τέτοιας ανισορροπίας των φύλων σε ένα τόσο σημαντικό δημοκρατικό θεσμό. Αλλά ποιος το ρώτησε; Οι εταιρείες ερευνών της κοινής γνώμης, που ακριβοπληρώνονται, δεν καταδέχονται να θέσουν τέτοια ερωτήματα, όπως π.χ. «προτιμάτε ένα κοινοβούλιο με 92% άνδρες και 8% γυναίκες ή μια ισορροπία 50/50»; Προφανώς τέτοιες αδιάκριτες ερωτήσεις δεν χωράνε στα προκατασκευασμένα προγράμματά τους.
Η σημερινή αναλογία των φύλων στο Κοινοβούλιο ασφαλώς δεν αντιστοιχεί, ούτε στη σύνθεση του εκλογικού σώματος και του παραγωγικού δυναμικού της χώρας μας (51% γυναίκες), ούτε του φοιτητικού κόσμου των ΑΕΙ, όπου οι γυναίκες ξεπερνούν τους άνδρες σε αριθμούς (60%) και σε επιδόσεις. Δεν αντιστοιχεί επίσης στη μεγάλη πρόοδο που έχει συντελεστεί στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια σε όλους τους άλλους τομείς. Άραγε, τις πταίει;
Σε κυβερνητικό επίπεδο υπήρξαν σοβαρές πρωτοβουλίες και ένα σημαντικό έργο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Το άρθρο 116 του Συντάγματος, μετά την τελευταία αναθεώρηση, παρέχει μια ισχυρή νομική βάση για τη «λήψη θετικών μέτρων για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών». Αυτή η συνταγματική επιταγή μπορεί να αποτελέσει τη βάση ανάληψης δράσης, «για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στη πράξη, ιδίως σε βάρος των γυναικών», όπως έγινε με το υποχρεωτικό 1/3, που εφαρμόστηκε με επιτυχία στις τελευταίες τοπικές εκλογές και το οποίο, εκ των υστέρων, επαινούν δήμαρχοι και νομάρχες. «Σωθήκαμε!» λένε τώρα πολλοί, «οι γυναίκες βγάζουν όλη τη δουλειά».
Ωστόσο, τα ψηφοδέλτια όλων των κομμάτων, για μια ακόμη φορά ανδροκρατούνται. Το ΠΑΣΟΚ, είναι αλήθεια, έκανε μια σοβαρή προσπάθεια ανανέωσης των ψηφοδελτίων του και έδωσε το χρίσμα σε περισσότερες γυναίκες. Πολλές όμως εκλογικές περιφέρειες διαθέτουν μόνον άνδρες υποψηφίους. Τουλάχιστον γι αυτές δεν θα ισχύσει το χιλιοειπωμένο και έντονα αμφισβητούμενο, ότι, δήθεν, οι γυναίκες δεν ψηφίζουν γυναίκες. Απομένει να δούμε τα ψηφοδέλτια Επικρατείας των δύο μεγάλων κομμάτων.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κουλτούρα ισότητας των φύλων στα κόμματα. Αλλά και ο εκλογικός νόμος, με τον σταυρό προτίμησης, τον πολυδάπανο προεκλογικό αγώνα και τον σκληρό εσωτερικό ανταγωνισμό των υποψηφίων, δεν ευνοεί την συμμετοχή των γυναικών. Επιπλέον στην Ελλάδα του 2004 κρατούν πολύ γερά ακόμη οι παραδοσιακές δομές καταμερισμού των οικογενειακών υποχρεώσεων, όχι όμως και των οικονομικών, αφού οι άντρες δεν είναι πλέον οι μοναδικοί προμηθευτές της οικογένειας. Ακούσαμε επανειλημμένα κατά τις τελευταίες μέρες τον κ. Καραμανλή να αναφέρεται στις πολλές υποχρεώσεις της συζύγου του σε τρίτο πρόσωπο «έχει δύο παιδιά», «έχει εμένα». Σίγουρα εδώ είναι Βαλκάνια... Η Σουηδία, το πρότυπο του Γιώργου Παπανδρέου πέφτει λίγο μακριά.
Τι μπορούμε να κάνουμε μέχρι τις 7 Μαρτίου; Δυστυχώς, δεν υπάρχει χρόνος για μακροπρόθεσμη στρατηγική και προγράμματα δράσης, όπως εκείνα των ευρωπαϊκών κομμάτων, μεταξύ των οποίων το SPD της Γερμανίας, το SDP της Φιλανδίας και το SAP της Σουηδίας του 50/50 άνδρες/γυναίκες. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, άνδρες και γυναίκες ψηφοφόροι, είναι να προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε τις γυναίκες, να τις στηρίξουμε και να τις ψηφίσουμε. Τις χρειάζεται η συμμετοχική μας δημοκρατία και η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ του Γιώργου Παπανδρέου!
Άννα Καραμάνου
Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ
Πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών
του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
email: info@karamanou.gr
www.karamanou.gr