ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΟΥ ΑΙΣΧΟΥΣ
	23.10.2003

 

Το ότι ζούμε σε μια εποχή όπου οι ανθρώπινες αξίες και η αξιοπρέπεια θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους δεν αποτελεί είδηση. Το γεγονός όμως ότι η Ελλάδα αμφισβητεί στη πράξη μια σοβαρή πλευρά αυτής της κυρίαρχης ιδεολογίας, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλία για να πατάξει το αίσχος των αγοραπωλησιών ανθρωπίνων οργάνων και βρίσκει σύμμαχο το Ευρωκοινοβούλιο αποτελεί καλή είδηση. Οι ευρωβουλευτές θυμούνται, συγκρίνουν και μνημονεύουν ακόμη την Ελληνική Προεδρία ως την καλύτερη που πέρασε ποτέ. Πρότυπο, μοντέλο προεδρίας λένε πολλοί. Έτσι η πρόταση για ένα κοινό ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο για την πρόληψη και καταστολή της εμπορίας ανθρωπίνων οργάνων και ιστών, ένα θέμα πολύ δύσκολο, αν λάβει κανείς υπόψη τη ποικιλία των ποινικών δικαίων στην Ε.Ε., δεν δυσκολεύτηκε να πάρει τη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωβουλευτών. Απομένει να δούμε την τελική απόφαση του Συμβουλίου και πώς θα αντιμετωπισθεί το αίσχος των αγοραπωλησιών στα «παζάρια» των ανθρώπινων οργάνων και προπαντός, πώς θα παταχθεί η δράση των διεθνώς οργανωμένων εγκληματικών δικτύων που προβαίνουν σε απαγωγές και δολοφονίες, κυρίως παιδιών, με σκοπό την πώληση των οργάνων τους.

Το Ευρωκοινοβούλιο, ενώ στήριξε τους βασικούς στόχους της Ελληνικής πρότασης, ταυτόχρονα τη συμπλήρωσε με ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε να μην αποθαρρυνθούν οι δότες. Είναι γνωστό, ότι στην Ευρώπη εμφανίζεται μείωση του αριθμού των μοσχευμάτων κατά τα τελευταία χρόνια. Στην Ελλάδα, ο μέσος χρόνος αναμονής για ένα νεφρικό μόσχευμα ξεπερνά τα οκτώ έτη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει κυρίως στις μεταμοσχεύσεις ήπατος και καρδιάς. Στην περίπτωση αυτή αρκετοί ασθενείς πεθαίνουν περιμένοντας το μόσχευμα.

 

Την κατάσταση αυτή εκμεταλλεύεται το οργανωμένο έγκλημα προσφέροντας διεξόδους μέσω του μεταμοσχευτικού τουρισμού και της συναλλαγής με πολύπλοκα κυκλώματα εμπορίας. Στο Πακιστάν, η κρατική νομοθεσία επιτρέπει την εμπορία ανθρώπινων οργάνων, ενώ αποτελεί κοινό μυστικό το γεγονός ότι στην Ινδία (όπου μάλιστα πριν από δύο χρόνια ψηφίστηκε απαγορευτικός νόμος), τη Βραζιλία, τη Νότια Αφρική, αλλά και στην Κίνα, λειτουργούν τα μεγαλύτερα «παζάρια» οργάνων.

 

Στην Ε.Ε., το άρθρο 3 της Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων αναφέρει ρητά την «απαγόρευση της μετατροπής του ανθρώπινου σώματος και των μερών του σε πηγή κέρδους». Ωστόσο, έντονα φαινόμενα κερδοσκοπίας και παραβιάσεων της ανθρώπινης αξιοπρέπειας εμφανίζονται και στην Ε.Ε., ιδιαίτερα στις υποψήφιες χώρες, όπου η άσκηση οικονομικής πίεσης σε οικονομικά εξαθλιωμένες ομάδες συντελεί στην άνθηση της παράνομης και απεχθούς δράσης των σκοτεινών κυκλωμάτων.

 

Πέραν αυτών, βεβαίως, χρειάζεται να ληφθούν υπόψη και οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Η δωρεά οργάνων από ζώντες δότες μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές παρενέργειες στην υγεία τους, αλλά και όταν δεν αποκαλύπτεται το ιατρικό ιστορικό του δότη προκύπτουν κίνδυνοι για τον δέκτη. Γι αυτό η τροπολογία του Ε.Κ., ότι το εμπόριο θίγει και το δικαίωμα των πολιτών για ίση πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και υπονομεύει την εμπιστοσύνη τους στο νόμιμο σύστημα μεταμοσχεύσεων, έχει μια ιδιαίτερη αξία.

 

Χωρίς αμφιβολία χρειαζόμαστε μια κοινή στάση σε επίπεδο Ε.Ε., προσέγγιση της ποινικής νομοθεσίας που ποικίλει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, αυστηρές κυρώσεις και διεθνή συνεργασία για την καταπολέμηση του αποτροπιαστικού φαινομένου της εμπορίας ανθρώπινων οργάνων.

Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται να αναπτύξουμε δράση στο επίπεδο της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού. Παράνομη διακίνηση ανθρωπίνων οργάνων δεν θα υπήρχε ασφαλώς, αν περισσότεροι πολίτες ήταν πρόθυμοι να δωρίσουν όργανα και ιστούς μετά το θάνατό τους. Γι αυτό χρειάζονται εκστρατείες ενημέρωσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο να πείσουμε τους ανθρώπους να γίνονται δότες και να γνωστοποιούν εγκαίρως την επιθυμία τους στις οικογένειές τους ή στους πολύ δικούς τους.

 

Η έκδοση μιας κοινοτικής οδηγίας θα δημιουργήσει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, ώστε να τεθεί σε νέα βάση και το πρόβλημα των χιλιάδων ανθρώπων που συνωστίζονται στις λίστες αναμονής λήψης οργάνων. Μπράβο λοιπόν στο Υπουργείο Δικαιοσύνης που έθεσε το θέμα στους ευρωπαίους εταίρους μας.

 

Άννα Καραμάνου-Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ

Πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών

www.karamanou.gr