ΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ

Διαβάζοντας κανείς τον τίτλο «Αν κυβερνούσαν τον κόσμο οι γυναίκες...» δεν έχει καμιά αμφιβολία ότι ο φεμινισμός ξαναχτύπησε. Κι όμως, αυτός ήταν ο τίτλος άρθρου που έγραψε ένας σπουδαίος άνδρας, στοχαστής της εποχής μας, ο καθηγητής Φράνσις Φουκουγιάμα, και τον επαναφέρουμε, μιας και δεν γνωρίζουμε πολλούς σύγχρονους διανοητές ή πολιτικούς αναλυτές που να τους απασχολεί το θέμα. Μας αρέσει πολύ ο Φουκουγιάμα που γράφει: «Θα μπορούσε σίγουρα να προβλεφθεί, ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή γυναικών στην πολιτική ζωή θα οδηγούσε σε ένα λιγότερο βίαιο κόσμο. Μπορεί η Αθηνά, η Ελληνίδα θεά της σοφίας και του πολέμου, να υπήρξε το γυναικείο πρότυπο κατά την αρχαιότητα, αλλά στον σημερινό κόσμο οι γυναίκες μπορούν να διαδραματίσουν έναν καταλυτικό ρόλο κατά του μιλιταρισμού και υπέρ της ειρήνης».

Χαράς ευαγγέλια που οι απόψεις αυτές κερδίζουν έδαφος και μεταξύ των ανδρών - επιτέλους! Το σημαντικότερο όμως είναι πως άρχισαν να συμπεριλαμβάνονται και στις αποφάσεις συνόδων κορυφής. Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης, με πρωτοβουλία της Ελληνικής Προεδρίας, για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στον ρόλο των γυναικών και στη σημαντική συμβολή τους στην οικοδόμηση της ειρήνης, την προώθηση των δημοκρατικών αξιών, της κοινωνικής συνειδητοποίησης, της παιδείας και της ανάπτυξης. Είχαν προηγηθεί, βεβαίως, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες του υπουργού Εξωτερικών για την ανάδειξη και την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου, στην Ευρωμεσογειακή και στη Βαλκανική Σύνοδο Κορυφής. Μεγάλη επιτυχία είχε επίσης το Φόρουμ της Αθήνας, με θέμα «Φύλο, Ειρήνη και Εξωτερική Πολιτική».

Είναι γεγονός ότι το φύλο συνιστά μια σημαντική μεταβλητή, η οποία δυστυχώς παραβλέπεται στην άσκηση πολιτικής. Ο αποκλεισμός των γυναικών από την εξωτερική πολιτική ακολουθεί τις γενικότερες τάσεις αποκλεισμού. H παραδοσιακή ανδροκρατία αντιστέκεται σθεναρά, παρά τη ρητορική περί δικαιωμάτων των γυναικών και ισότητας των φύλων. Ο αποκλεισμός όμως αυτός δεν είναι χωρίς συνέπειες. H μη εκπροσώπηση των εμπειριών, της οπτικής, των προτεραιοτήτων και των αναγκών του μισού πληθυσμού της γης επιδρά αρνητικά στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των αποφάσεων. Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι στις αποφάσεις υπερεκπροσωπείται η ανδρική επιθετικότητα, με αποτέλεσμα τη διαιώνιση της κουλτούρας της βίας και την αδυναμία εξεύρεσης λύσεων μέσα από διάλογο και διαπραγματεύσεις.

Θα ήταν πολύ χρήσιμο, εκείνοι που κρατούν τις τύχες του κόσμου στα χέρια τους και αποφασίζουν περί ειρήνης ή πολέμου, να παρακολουθήσουν έστω μία συνεδρίαση των Ισραηλιτισσών και των Παλαιστινίων γυναικών του Jerusalem Link, για να καταλάβουν πώς θα ήταν ο κόσμος αν κυβερνούσαν οι γυναίκες. Ασφαλώς το Μεσανατολικό και ο φαύλος κύκλος της βίας και του αίματος θα είχαν προ πολλού κλείσει αν ήταν στο χέρι των γυναικών. Φυσικά, όπως αντιλαμβάνεσθε, δεν μιλάμε για τις φιλοπόλεμες κυρίες Κοντολίζα Ράις και Θάτσερ. Δεν μιλάμε, δηλαδή, για μεμονωμένες γυναικείες προσωπικότητες που υπηρετούν το σύστημα της βίας και της επιβολής. Μιλάμε για τις γυναίκες συνολικά ως φύλο, για το μισό της ανθρωπότητας που δεν διαθέτει τη μισή πολιτική εξουσία που δικαιούται, που δεν συναποφασίζει, που δεν συμμετέχει στη διακυβέρνηση του κόσμου, που δεν ακούγεται η φωνή του, που δεν φωτογραφίζεται στις διασκέψεις κορυφής.

Οι γυναίκες ως σύνολο, ιστορικά, δεν συνδέονται με πράξεις βίας. Έχοντας ζήσει επί αιώνες στην ιδιωτική σφαίρα έχουν αναπτύξει φιλειρηνικές ιδιότητες, των οποίων η μεταφορά στη δημόσια ζωή θα μπορούσε να αλλάξει άρδην την κουλτούρα της βίας και της αντιπαράθεσης σε κουλτούρα ειρήνης και συνεργασίας. H μεγάλη διαφορά θα φανεί, όταν η ισορροπία των φύλων που υπάρχει στη φύση μεταφερθεί και στα κέντρα αποφάσεων. Όταν οι φιλειρηνικές και αλτρουιστικές ιδιότητες των γυναικών βρουν έκφραση στην πολιτική και στον σχεδιασμό του μέλλοντος. Όταν οι κατέχοντες την εξουσία άνδρες αποφασίσουν να τη μοιρασθούν με τις γυναίκες. Όταν δηλαδή το μισό γίνει ολόκληρο.

Είναι ακριβώς αυτή η προοπτική που εμπνέει και συνεγείρει το σύγχρονο κίνημα των γυναικών, όπως εκφράζεται και μέσα από την Επιτροπή Γυναικών του Ευρωκοινοβουλίου. Το όραμα ενός ισορροπημένου, ασφαλούς και αποστρατικοποιημένου κόσμου που θα συμβιώνει ειρηνικά και θα λύνει τις όποιες διαφορές του μέσα από διάλογο. Το όραμα μιας παγκόσμιας δημοκρατικής διακυβέρνησης, που θα απορρίπτει και θα αποκλείει τη βία και τον πόλεμο ως μέσα διευθέτησης κρίσεων, που θα κατανέμει δίκαια τους πόρους του πλανήτη και τα αγαθά της επιστήμης και της τεχνολογίας, που θα δίνει προτεραιότητα στην ποιότητα ζωής, στην κοινωνική αλληλεγγύη, στη συνεργασία, στην προστασία του περιβάλλοντος, στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το όραμα ενός κόσμου που ξαναβρίσκει την ενότητα και την ισορροπία του μέσα από τη σύζευξη των αξιών, των ιδεών, των ικανοτήτων και των οραμάτων και των δύο φύλων του γένους των ανθρώπων. Δεν θα δίνατε την ψήφο σας για έναν τέτοιο κόσμο;

H Άννα Καραμάνου είναι ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου