AΘΩΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΟΛΕΣ

άρθρο της Άννας ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ Ευρωβουλευτή ΠΑΣΟΚ
30. 05. 2001

Είναι γεγονός ότι ξαφνικά, με πρωτοβουλία των μέσων ενημέρωσης και δύο μήνες μετά την υπερψήφιση σχετικής γνωμοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που αναφέρει ότι οι γυναίκες δεν θα πρέπει να αποκλείονται λόγω φύλου από την πρόσβασή τους "σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη", άνοιξε στο εσωτερικό της χώρας διάλογος για ένα θέμα ταμπού, όπως το "άβατο" του Αγίου Όρους για τις γυναίκες. Βεβαίως, δεν είναι δυνατόν να λείψουν οι συνήθεις κραυγές και ιαχές των φανατικών και όσων νιώθουν μία μόνιμη απέχθεια απέναντι στο διάλογο και σε οτιδήποτε μπορεί να ανατρέψει οποιαδήποτε "παράδοση", ακόμη κι όταν συγκρούεται με τη σύγχρονη πραγματικότητα και παραβιάζει θεμελιώδεις ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα.

Είναι βέβαιο, ότι η απόφαση του 1045 περί απαγόρευσης εισόδου των γυναικών σε μία γεωγραφική περιοχή 330 τετραγωνικών χιλιομέτρων, καθώς και η ποινικοποίηση της παραβίασης με το νόμο 2623 του 1953, σήμερα δεν μπορεί να έχει ούτε δημοκρατική, ούτε νομική, ούτε ηθική, ούτε θρησκευτική νομιμοποίηση, γιατί:

1. Η σχετική μεροληπτική απόφαση ελήφθη σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και σαφώς αντανακλά την κοινωνική πραγματικότητα, τις πατριαρχικές αξίες και τα πολιτισμικά δεδομένα εκείνης της εποχής. Είναι γνωστό, ότι οι γυναίκες επί αιώνες είχαν αποκλειστεί όχι μόνο από τον Άθω, αλλά από όλα τα "ανδρικά ιερά" - εκπαίδευση, πολιτική, αμειβόμενη εργασία, επιστήμες, τέχνες, λογοτεχνία. Στη μεσαιωνική Ευρώπη έκαιγαν ζωντανές όσες γυναίκες εκδήλωναν ενδιαφέρον για οτιδήποτε πέραν του παραδοσιακού αναπαραγωγικού τους ρόλου.

2. Σήμερα, δόξα τω Θεώ, η μοίρα των γυναικών του κόσμου αλλάζει και εδώ και μερικές δεκαετίες βγήκαν από την αφάνεια και το περιθώριο αιώνων στο προσκήνιο της ιστορίας και του δημοσίου βίου. Σήμερα οι γυναίκες μορφώνονται (57% των φοιτητών των πανεπιστημίων μας είναι γυναίκες), εργάζονται, συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη, κατέχουν δημόσια αξιώματα, συμμετέχουν στην πολιτική ζωή. Η αρχή της ισότητας των φύλων δεν αμφισβητείται από κανέναν και είναι κατοχυρωμένη συνταγματικά και με διεθνείς συμβάσεις. Γι' αυτό, η αντιμετώπιση των γυναικών ως μιαρών και σκανδαλοποιών όντων, πέραν του ότι είναι άκρως υποτιμητική, προσβλητική και ταπεινωτική για το μισό της ανθρωπότητας, αποτελεί σαφή παραβίαση θεμελιωδών ελευθεριών και συνταγματικών δικαιωμάτων των γυναικών.

3. Τα επιχειρήματα περί μη διατάραξης της μοναστικής ζωής και μη εκκοσμίκευσης του Άθω δεν ευσταθούν, αφού ανεπιθύμητο είναι μόνο το μισό του ανθρώπινου γένους - το θηλυκό - ενώ το άλλο μισό απολαμβάνει ειδικών προνομίων. Ωστόσο, σύμφωνα με τις σύγχρονες δημοκρατικές αντιλήψεις, καμία θρησκευτική ή άλλη παράδοση δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως μέσον περιορισμού δικαιωμάτων και διακρίσεων με βάση το φύλο.

Ούτε φυσικά μπορεί το καθεστώς του Άθω να συγκριθεί με εκείνο των "γυναικείων" και "ανδρικών" μοναστηριών.

4. Η άνιση μεταχείριση των γυναικών ασφαλώς δεν εδράζεται στη χριστιανική πίστη και τη διδασκαλία της αγάπης και της μη διάκρισης λόγω φύλου ή εθνικής καταγωγής. Πριν από 2000 περίπου χρόνια, ο Χριστός έδωσε ένα σαφές μήνυμα προς τους Γαλιλαίους, λέγοντας: "Ουκ ένι Ιουδαίος, ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος, ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν ή θήλυ.."


Τέλος, η όποια απόφαση για άρση ή μη της απαγόρευσης εισόδου των γυναικών στον Άθω δεν θα ληφθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά πρωτίστως από την ίδια τη μοναστική κοινότητα, η οποία ελπίζουμε να λάβει μέρος στο διάλογο που ήδη έχει ανοίξει.